Czym jest asertywność?
Asertywność to umiejętność wyrażania własnych myśli, uczuć, potrzeb i opinii w sposób szczery, bezpośredni i jednocześnie szanujący prawa i uczucia innych osób. Jest to postawa, która pozwala na komunikowanie się z innymi w sposób zrównoważony, unikając zarówno agresji, jak i uległości.
Główne cechy asertywności:
- Pewność siebie: osoba asertywna potrafi jasno określić swoje granice i potrzeby, bez obawy przed odrzuceniem czy krytyką.
- Szacunek do innych: wyrażając swoje zdanie, osoba asertywna nie narusza praw innych osób, dba o to, aby ich nie urazić.
- Otwartość: asertywność polega na otwartej komunikacji, ale bez narzucania swojego punktu widzenia.
- Umiejętność odmawiania: osoba asertywna potrafi powiedzieć „nie” w sposób stanowczy, ale uprzejmy.
Przykłady zachowań asertywnych:
- Wyrażanie swojego zdania w dyskusji bez obawy o krytykę.
- Odmawianie wykonania prośby, której nie można lub nie chce się spełnić, bez poczucia winy.
- Przyjmowanie konstruktywnej krytyki z otwartością, ale bez przyjmowania nieuzasadnionych zarzutów.
- Obrona swoich praw w sytuacjach konfliktowych w sposób spokojny i opanowany.
Różnica między asertywnością, agresją i uległością:
- Asertywność: szanuję siebie i innych.
- Agresja: szanuję siebie, ale nie szanuję innych.
- Uległość: szanuję innych, ale nie szanuję siebie.
Asertywność jest często postrzegana jako kluczowa umiejętność w budowaniu zdrowych relacji interpersonalnych i skutecznej komunikacji. Można ją rozwijać, np. poprzez treningi asertywności, pracę nad samoświadomością oraz ćwiczenie technik komunikacyjnych.
TOP 10 skutecznych technik asertywności
1. Technika zdartej płyty
Polega na konsekwentnym i spokojnym powtarzaniu swojego stanowiska lub odmowy, niezależnie od prób nacisku.
- Przykład:
- „Rozumiem, ale nie mogę tego zrobić.”
- „Naprawdę nie jestem w stanie tego zrobić.”
2. Wyrażanie uczuć i opinii (komunikat „ja”)
Używanie komunikatów zaczynających się od „ja” pozwala wyrazić swoje uczucia i potrzeby bez obwiniania innych.
- Przykład:
- Zamiast: „Nigdy mi nie pomagasz!”
- Powiedz: „Czuję się przytłoczony, kiedy muszę robić wszystko sam. Chciałbym, żebyśmy podzielili się obowiązkami.”
3. Przyznawanie racji z jednoczesnym trwaniem przy swoim (asertywna zgoda)
Pozwala zgodzić się z częścią wypowiedzi drugiej osoby, ale jednocześnie wyrazić swoje stanowisko.
- Przykład:
- „Masz rację, że to jest ważne, ale nadal nie mogę się tego podjąć.”
4. Odroczenie odpowiedzi
Gdy nie jesteś pewien, jak odpowiedzieć, możesz odroczyć decyzję, by zyskać czas na przemyślenie.
- Przykład:
- „Muszę się nad tym zastanowić, dam ci znać później.”
5. Technika „zasłony dymnej”
Zgadzanie się z częścią krytyki lub komentarza, aby rozładować napięcie, ale bez przyjmowania winy, której nie akceptujesz.
- Przykład:
- „Tak, czasami zdarza mi się zapominać, ale w tym przypadku naprawdę tego nie zrobiłem.”
6. Asertywne odmawianie
Naucz się mówić „nie” bez poczucia winy. Ważne jest, aby twoja odmowa była jasna i stanowcza.
- Przykład:
- „Nie, nie mogę tego zrobić, mam już inne plany.”
7. Technika pozytywnego zaprzeczania (asertywna krytyka)
Jeśli spotkasz się z krytyką, odpowiadaj spokojnie i konstruktywnie, nie broniąc się agresywnie.
- Przykład:
- „Rozumiem twoją opinię, ale widzę to inaczej.”
8. Asertywne przyjmowanie pochwał
Często trudne dla osób, które nie są pewne siebie, ale ważne jest, by nauczyć się dziękować za komplementy.
- Przykład:
- „Dziękuję, miło mi to słyszeć.”
9. Zadawanie pytań
Jeśli ktoś stawia wobec ciebie wygórowane oczekiwania, pytaj o szczegóły, aby skonfrontować osobę z rzeczywistością.
- Przykład:
- „Dlaczego uważasz, że to ja powinienem to zrobić?”
10. Ustalanie granic
Wyraź jasno swoje granice i konsekwencje ich przekroczenia w sposób stanowczy, ale spokojny.
- Przykład:
- „Nie podoba mi się, kiedy na mnie krzyczysz. Jeśli to się powtórzy, zakończę rozmowę.”
Jak ćwiczyć te techniki asertywności?
- Symulacje rozmów – ćwicz asertywne reakcje w scenariuszach z życia codziennego.
- Praca z lustrem – wyrażaj swoje potrzeby, patrząc w lustro, aby poprawić pewność siebie.
- Trening asertywności – możesz wziąć udział w warsztatach lub kursach prowadzonych przez specjalistów.
- Praca z coachem – skorzystaj z sesji coachingowej, podczas której coach poprowadzi Cię w sposób dla Ciebie zrozumiały i skuteczny. ➥ Umów się na sesję coachingową.
Pamiętaj, że asertywność to umiejętność, którą można rozwijać z czasem!
Czy artykuł był pomocny? Proszę o opinię.
